دیوار سبز، که به عنوان دیوار زنده نیز شناخته می‌شود، در دنیای امروز نقش مهمی در زیباسازی محیط، تصفیه هوا و ایجاد فضای آرامش‌بخش دارد. با گسترش شهرنشینی و زندگی در محیط‌های بسته، نیاز به فضای سبز و ارتباط با طبیعت بیشتر احساس می‌شود و دیوارهای سبز به‌عنوان یکی از روش‌های کاربردی و جذاب، به افراد این امکان را می‌دهند که طبیعت را به زندگی روزمره خود بیاورند.
این دیوارها که به‌صورت عمودی طراحی و اجرا میشوند، زیبایی محیط را دوچندان کرده و با افزودن طراوت و تازگی به فضا، تاثیر مثبتی بر روی روحیه و کاهش استرس دارند.
روش‌های مختلفی برای ساخت دیوار سبز وجود دارد که شامل روش‌های مدولار، کابلی و هیدروپونیک میشوند. هر یک از این روش‌ها بسته به شرایط محیطی، فضای موردنظر و نوع گیاهان به کار رفته، ویژگی‌ها و مراحل خاص خود را دارند.
در این مقاله، مراحل دقیق و گزینه‌های متنوع برای ساخت دیوار سبز را بررسی می‌کنیم.
این در حالیست که در ایران روش مدولار و کابلی از محبوبیت بیشتری برخوردار است. نکته جالب در این دو روش امکان تلفیق دو روش مدولار و کابلی می باشد. در ادامه به بررسی مراحل ساخت دیوار سبز می پردازیم.
روش‌های متداول برای ساخت دیوار سبز
1. روش مدولار
روش مدولار یکی از روش‌های پرکاربرد برای اجرای دیوار سبز است که با استفاده از باکس‌های مخصوصی به عنوان بستر کاشت، فضای سبز دلپذیری را ایجاد می‌کند. در این روش از باکس‌های از پیش‌ساخته استفاده می‌شود که این باکس‌ها معمولاً از ورق گالوانیزه با پوشش رنگ استاتیک ساخته شده‌اند و در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مقاوم‌اند.
مراحل ساخت دیوار سبز به روش مدولار عبارت‌اند از:
- آماده‌سازی باکس‌ها: این باکس‌ها به‌صورت پیش‌ساخته در کارگاه آماده میشوند و سپس به محل پروژه منتقل میشوند. جنس این باکس‌ها معمولاً از ورق‌های گالوانیزه با رنگ استاتیک است که به‌دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی، برای استفاده در فضای خارجی بسیار مناسب‌اند.
- شاسی‌کشی و نصب باکس‌ها: ابتدا شاسی‌های فلزی بر روی دیوار مورد نظر نصب میشوند تا به عنوان زیرساختی محکم عمل کنند. سپس باکس‌ها به شاسی‌ها متصل میشوند و به این ترتیب دیوار آماده کاشت می‌شود.
- لایه‌بندی بستر کاشت: درون هر باکس، لایه‌های ژئوتکستایل و ژئودرین قرار داده می‌شود. این لایه‌ها به‌عنوان بستر اولیه کاشت عمل کرده و برای جذب و توزیع مناسب آب و جلوگیری از فرسایش خاک مفید هستند.
- کاشت گیاهان انتخابی: با توجه به شرایط محیط و نوع فضای داخلی یا بیرونی، گیاهانی که برای رشد در شرایط مدولار مناسب‌اند، کاشته میشوند. گیاهانی مانند فیکوس، سانسوریا، پتوس و انواع دیگر که در محیط‌های بسته و باز قابل رشد هستند، می‌توانند انتخاب شوند.
این روش نه تنها به فضای داخلی و خارجی زیبایی می‌بخشد، بلکه به عنوان یک عایق صوتی و حرارتی نیز عمل می‌کند و کیفیت هوا را بهبود می‌بخشد.
2. روش کابلی
در روش کابلی، از کابل‌های فلزی و مقاوم در برابر حرارت به عنوان بستر گیاهان استفاده می‌شود. این کابل‌ها به‌صورت شبکه‌ای به دیوار متصل میشوند و گیاهانی مانند گیاهان رونده بر روی آن‌ها رشد کرده و با گذشت زمان کل دیوار را پوشش می‌دهند. روش کابلی نسبت به روش مدولار هزینه کمتری دارد و با ایجاد نمایی زیبا و طبیعی، به خصوص در فضای باز، طرفداران زیادی دارد.
مراحل اجرای این روش به شرح زیر است:
- آماده‌سازی بستر کاشت: در این روش، فلاورباکس های مخصوص به‌عنوان بستر کاشت در نقاط مشخصی از دیوار نصب میشوند. این فلاورباکس‌ها از جنس مقاوم و دارای لایه‌های زهکشی و فیلتراسیون هستند که به حفظ رطوبت و رشد سالم گیاه کمک می‌کنند.
- نصب کابل‌ها و اتصالات: کابل‌ها به صورت عمودی یا در طرح‌های دلخواه (مانند طرح لوزی) به دیوار متصل میشوند. این کابل‌ها به کمک اسکوپ‌ها و اتصالات فلزی به شکل‌های مختلف بسته شده و به گونه‌ای قرار می‌گیرند که گیاهان بتوانند به راحتی به‌دور کابل‌ها پیچیده و بالا بروند.
- انتخاب و کاشت گیاهان رونده: در نهایت با توجه به شرایط موجود و نوع فضای داخلی یا خارجی، گیاهانی که رشد رونده و انعطاف‌پذیر دارند، مانند یاس امین‌الدوله، پاپیتال و پتوس کاشته میشوند. این گیاهان با سرعت رشد بالا به‌مرور زمان کابل‌ها را پوشش داده و یک نمای سبز و یکپارچه ایجاد می‌کنند که به دیوار جلوه‌ای زیبا و طبیعی می‌بخشد.
این گیاهان با ویژگی‌های خاص خود نه تنها به زیبایی دیوار کمک می‌کنند، بلکه به‌عنوان فیلترهای طبیعی هوا عمل کرده و به کاهش آلودگی محیط کمک می‌کنند.
در این روش با توجه به ابعاد دیوار، ردیفی از فلاورباکس ها در راستای طولی فضای مورد نظر تعبیه می شوند. از آنجا که گیاهان رونده و یا ریزشی حداکثر تا ۳٫۵ تا ۴ متر ارتفاع رشد می کنند، بنابراین به ازای حداکثر هر ۴ متر ارتفاع، از یک ردیف و در هر متر طول یک عدد فلاورباکس، استفاده خواهد شد.
3. ترکیب روش مدولار و کابلی
این روش که با تلفیق دو روش مدولار و کابلی اجرا می‌شود، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و در عین حال جلوه‌ای زیبا و طبیعی به دیوار می‌بخشد. مراحل اجرای این روش به شرح زیر است:
- نصب باکس‌های مدولار: همانند روش مدولار، از باکس‌های مقاوم و پیش‌ساخته به عنوان بستر کاشت استفاده می‌شود که به دیوار متصل میشوند.
- نصب شبکه کابل‌ها: کابل‌های استیل در فاصله‌های مشخص و به شکل شبکه‌ای بر روی دیوار نصب میشوند. این کابل‌ها به گیاهان کمک می‌کنند تا به‌دور آن‌ها پیچیده و کل دیوار را پوشش دهند.
- کاشت گیاهان رونده و ریزشی: گیاهان انتخابی در باکس‌های مدولار کاشته شده و با گذشت زمان و رشد گیاهان، دیوار سبز به‌طور کامل شکل می‌گیرد.
در این روش، از ترکیب گیاهان ریزشی و رونده استفاده می‌شود تا دیوار سبز در نهایت پوششی کامل و یکدست پیدا کند و حس حضور در طبیعت را تداعی کند.
روش‌های کاهش هزینه اجرای دیوار سبز
برای افرادی که به دنبال کاهش هزینه‌های اجرای دیوار سبز هستند، روش‌های زیر پیشنهاد می‌شود:
- ترکیب با دیوار چوب پلاست: این ترکیب نمای زیبایی به دیوار می‌بخشد و در عین حال هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
- استفاده از ورق‌های CNC: این ورق‌ها با طرح‌های متنوع و شکیل، هم هزینه‌های اجرایی را کاهش می‌دهند و هم به زیبایی دیوار سبز می‌افزایند.
- ترکیب روش مدولار و کابلی: با این روش، از زیبایی هر دو تکنیک بهره‌برده و هزینه‌ها به حداقل کاهش می‌یابد.
روند طراحی و اجرای دیوار سبز در شرکت چکادبام:
شرکت چکادبام در زمینه طراحی و اجرای دیوار سبز با تکیه بر دانش فنی و استفاده از مواد با کیفیت، تجربه‌ای منحصر به فرد به مشتریان ارائه می‌دهد. در ادامه، مراحل ساخت دیوار سبز در شرکت چکادبام را به‌طور خلاصه بررسی می‌کنیم:
۱. بازدید اولیه و مشاوره
کارشناسان چکادبام از محل پروژه به‌صورت رایگان بازدید کرده و شرایط محیطی، نور و فضای موجود را بررسی می‌کنند. سپس، باتوجه به شرایط، پیشنهادهای اجرایی شامل روش مدولار، کابلی یا ترکیبی از این دو به کارفرما ارائه می‌شود.
۲. طراحی و ارائه پیش‌فاکتور
پس از جمع‌آوری اطلاعات و مشاوره با کارفرما، تیم طراحی چکادبام، طرح سه‌بعدی دیوار سبز را تهیه کرده و نوع گیاهان و بستر کاشت را با توجه به نیازها و سلایق کارفرما مشخص می‌کند. این طرح‌ها به همراه پیش‌فاکتور به مشتری ارائه می‌شود تا فرآیند اجرای پروژه با هماهنگی و شفافیت کامل پیش رود.
۳. آماده‌سازی بستر کاشت و نصب ساختار پایه
باتوجه به روش انتخابی، ساختار اولیه دیوار سبز شامل باکس‌های مدولار یا شبکه کابل‌ها در کارگاه چکادبام آماده شده و به محل پروژه منتقل می‌شود. سپس شاسی‌های فلزی مقاوم به دیوار نصب میشوند تا به عنوان زیرساختی محکم برای نصب بستر کاشت عمل کنند.
۴. نصب سیستم آبیاری قطره‌ای اتوماتیک
برای آبیاری منظم و دقیق گیاهان، سیستم آبیاری قطره‌ای اتوماتیک توسط تیم چکادبام طراحی و نصب می‌شود. این سیستم شامل نصب منبع آب، پمپ فشار و لوله‌کشی به‌طور یکپارچه به گیاهان می‌رسد. این سیستم، بر اساس برنامه زمان‌بندی شده، آبیاری گیاهان را کنترل می‌کند تا گیاهان در شرایط ایده‌آل رشد کنند.
۵. کاشت و تکمیل دیوار سبز
در این مرحله، گیاهان انتخابی باتوجه به شرایط محیطی و نیازهای پروژه، در بستر کاشت قرار می‌گیرند. گیاهان رونده یا ریزشی بسته به نوع دیوار و طرح مد نظر کاشته میشوند تا با گذشت زمان دیواری سبز و یکپارچه شکل بگیرد.
۶. نظارت و نگهداری
پس از تکمیل پروژه، چکادبام خدمات نظارت و نگهداری دوره‌ای از دیوار سبز را ارائه می‌دهد تا از سلامت و رشد مناسب گیاهان اطمینان حاصل شود. این خدمات شامل تنظیمات سیستم آبیاری، تغذیه گیاهان با کودهای مناسب و کنترل وضعیت گیاهان در فصول مختلف است.
با رعایت این مراحل، چکادبام تضمین می‌کند که دیوار سبز شما به شکلی زیبا و پایدار ساخته شده و در طولانی‌مدت به درستی نگهداری و حفظ شود.
سیستم آبیاری و نگهداری دیوار سبز
یکی از چالش‌های اصلی در نگهداری دیوارهای سبز، آبیاری منظم گیاهان است، به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ که دسترسی به گیاهان دشوار است. استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای اتوماتیک برای دیوار سبز، راه‌حل مناسبی برای این مشکل محسوب می‌شود.
مراحل نصب سیستم آبیاری اتوماتیک به شرح زیر است:
- نصب منبع آب و پمپ فشار: بسته به مقیاس پروژه، یک یا چند منبع آب به همراه پمپ‌های فشار نصب میشوند که آب را به صورت یکنواخت به تمام گیاهان می‌رساند.
- تنظیم برنامه آبیاری: با استفاده از دستگاه کنترل، برنامه‌های آبیاری روزانه یا ساعتی برای گیاهان تعریف می‌شود که با توجه به نوع و نیاز گیاهان قابل تغییر است.
- لوله‌کشی و نصب نازل‌ها: با توجه به چیدمان دیوار و نوع گیاهان، لوله‌کشی‌ها به نازل‌های متصل شده و آب را به صورت مستقیم و با دقت به هر بستر کاشت می‌رسانند.
برای رشد سالم گیاهان، استفاده از کودهای مایع نیز به‌طور منظم توصیه می‌شود. با توجه به نوع گیاه و فصل، کود مناسب در سیستم آبیاری تزریق می‌شود تا تغذیه مورد نیاز گیاهان به‌طور کامل تأمین گردد.
نتیجه‌گیری:
دیوار سبز راه‌حلی کاربردی و زیبا برای بازگرداندن طبیعت به زندگی مدرن و شهری است. با توجه به نیاز رو به رشد انسان‌ها به فضای سبز و هوای پاک، ایجاد دیوارهای سبز در خانه‌ها و محل‌های کار، می‌تواند به ایجاد حس آرامش، بهبود کیفیت هوا و کاهش استرس کمک کند. هر یک از روش‌های ساخت دیوار سبز، از مدولار گرفته تا کابلی و تلفیقی، بسته به فضای در دسترس و بودجه می‌تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. انتخاب گیاهان مناسب، سیستم آبیاری اتوماتیک و حفظ و نگهداری منظم، عوامل مهمی در دوام و زیبایی دیوار سبز هستند. بنابراین، اگر به دنبال راهی برای آوردن طراوت و انرژی طبیعت به فضای زندگی خود هستید، دیوار سبز می‌تواند انتخابی بی‌نظیر باشد که به بهبود کیفیت زندگی و حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند.
